We zagen in de aanbiedingsfolder dat er een aantal mooie boeken gingen verschijnen bij Growing Stories. Een van die boeken was ‘What the f*ck?!’ geschreven door Saskia Wolters. Nadat we de korte inhoud gelezen hadden, wisten we dat dit wel eens een boek voor ons zou kunnen zijn. Na een mailtje naar Growing Stories kregen we al snel een positief antwoord en rond de verschijningsdatum ontvingen wij een mooi pakketje van Growing Stories. Hier willen we Growing Stories uiteraard hartelijk voor bedanken.

Informatie die te lezen is op de achterflap van dit boek: What the f*ck?! Op 27 juli 2017 zijn dat de laatste woorden van Joost (38), voor hij in de Amsterdamse metro overlijdt nadat hij door een volslagen onbekende man meerdere malen is gestoken.
What the f*ck?! Dat is wat zijn vriendin, zijn ouders en zijn zus Saskia denken als ze enkele maanden later horen dat de dader een psychiatrisch patiënt is met een lange rij geweldsdelicten op zijn naam, die gedwongen was opgenomen en een paar uur verlof had gekregen.
What the f*ck?! Dat is wat ze keer op keer denken als ze dieper en dieper graven in het dossier. In alle documenten en rapporteren die ze lezen en in de vele gesprekken die ze voeren met instanties die betrokken waren bij de dader, zien ze hetzelfde patroon: geen verantwoordelijkheid nemen, maar wijzen naar elkaar, verantwoordelijkheid afschuiven en damage control.

De strijd die ze aangaan om de onderste steen boven te krijgen is intens. Door hun vasthoudendheid wordt langzaam maar zeker helder dat een reeks aan instanties fout op fout heeft gestapeld. En daarmee leidt hun zoektocht onvermijdelijk tot de conclusie die voor henzelf de allerzwaarste is: die fatale steekpartij in metro 53 had nooit mogen plaatsvinden. Joost had zijn leven niet hoeven verliezen.

De cover

Op de cover staat een leeuw, het sterrenbeeld van Joost. Met eronder de titel van het boek. Onder de titel staat de zin “Hoe het falen van instanties leidde tot de moord op mijn broer Joost”. Deze zin maakt mij nieuwsgierig en hierdoor zou ik het boek zeker opgepakt hebben in de boekhandel.

De auteur

Saskia Wolters is de zus van de in 2017 vermoordde Joost Wolters (38). Ze was lang werkzaam in de jeugdhulpverlening, en vraagt nu, in columns en als spreker, aandacht voor de nabestaanden van slachtoffers van geweldmisdrijven. Dat in de zaak rond de metromoord fouten zijn gemaakt, is al bekend sinds een kritisch rapport van de Inspectie van Justitie & Veiligheid uit 2019. Maar in dat rapport is ook heel veel niet te lezen, met name over de manier waarop de fouten veelal werden toegedekt en afgeschoven. Dit boek is de schokkende overtreffende trap van het Inspectierapport van toen.

Mijn mening

Ik vind waargebeurde verhalen altijd erg interessant om te lezen, dus ook naar dit boek was ik erg benieuwd. Het verhaal begint in 2017, op het moment dat de ouders van Saskia bij haar aan de deur staan. Saskia en haar man Paul lagen al in bed. Het blijkt dat Joost dood is. Hij is neergestoken in de metro in Amsterdam. De familie van Joost gaat zelf op onderzoek uit, om te weten wat er gebeurd is. Hij is willekeurig neergestoken door een psychiatrisch patiënt.

Er blijkt al gauw dat er van alles mis gaat in de communicatie tussen politie/OM en de familie. De familie wordt van dingen niet op de hoogte gesteld, en moeten dingen uit de media vernemen. Ook is de communicatie niet altijd even subtiel. Dit zijn enkele zaken die niet meteen in goede aarde vallen bij de familie Wolters, wat ook logisch is. Je hele wereld staat op de kop. Je broer/zoon is vermoord door een willekeurig iemand en het liefst wil je alles hierover weten, want op de een of andere manier wil je begrijpen hoe dit heeft kunnen gebeuren. Maar als dan informatie niet gedeeld wordt, of op een bekrompen manier verteld wordt, komt dat niet echt empathisch over. Dit gebeurt regelmatig gedurende het onderzoek en Saskia en haar familie besluiten ook zelf dingen te gaan onderzoeken, maar dan vooral hoe de verschillende instanties gewerkt hebben en dan blijkt dat er tegenstrijdige dingen gezegd wordt.

Ik heb onder het lezen ook regelmatig gedacht ‘What the f*ck? Hoe kan dit in Nederland?’ Een verdachte die in het verleden gewoon zijn opgelegde maatregelen niet gekregen heeft, omdat hij naar het buitenland ging. Dezelfde verdachte die van alles uitspookt in de gevangenis in Vught en dan toch verplaatst wordt naar een kliniek. Ongelofelijk. In de kliniek krijgt hij vrijheden omdat zijn dossier niet compleet is, omdat deze persoon weigert dat zijn gegevens gedeeld worden. Het is toch ongelofelijk dat een veroordeelde mag weigeren dat zijn gegevens gedeeld worden, zodat zijn behandelaars niet alle informatie over hem hebben en dus ook niet weten wat hij voor gevaar vormt. En dit blijkt niet de enige zaak in Nederland waarbij dit gebeurt. Ik kan me de zorgen van Saskia en haar familie goed voorstellen. Maar ik heb ook respect dat ze, ondanks hun eigen verdriet om het verlies van Joost, zich zo inzetten om al deze dingen boven tafel te krijgen en het gevecht aan gaan met de instanties. Want het is duidelijk dat zij niet altijd heel open hier over willen en wellicht mogen zijn.

Als je geïnteresseerd bent in de Nederlandse rechtsgang en de dingen die er in Nederland, ongelofelijk maar waar, mis kunnen gaan dan kan ik alleen maar zeggen ‘Lees dit boek’, want ik denk dat je dan inderdaad net als mij regelmatig zult denken ‘What the f*ck?’.

Gegevens van dit boek:
Titel: What the f*ck?!
Auteur: Saskia Wolters
Uitgever: Growing Stories
Aantal pagina’s paperback: 312
ISBN paperback: 9789493089761
Prijs paperback: € 24,99

Dit boek is o.a. verkrijgbaar bij de lokale boekhandel, Bol.com, Boekenwereld en Libris.